maandag 21 maart 2016

Prometheïsche schaamte

Vandaag gaan we op bezoek bij de Griekse God Prometheus. Hij gaf zijn broeder Epimetheus de nobele taak om de eigenschappen te verdelen aan de soorten op aarde. Epimetheus was hier nogal gortig mee want toen hij bij de mens aan kwam had hij alle goede eigenschappen al verdeeld. Prometheus, die het niet zo had met de decadente Goden van Olympus, besloot hierop het vuur te stelen en aan de mens te geven. De slome, slappe mens kreeg zo een unieke eigenschap. Met het vuur is ze in staat om zich warm te houden, de natuur aan zich te onderwerpen en zelfs oorlogen tegen soortgenoten te voeren. Met het vuur heeft de mens de macht gekregen over de techniek. Met de fakkel van Prometheus in zijn hand staat de mens met trots in de wereld. De mens en zijn techniek als een innig duo.

De God Prometheus legt de vinger op een beslissend moment in de evolutie. We zijn niet langer afhankelijk van brute spierkracht om materie te vervormen. Via de techniek kan de mens de wereld naar zijn hand zetten zonder daarbij te veel moeite te leveren. De techniek werkt zo als middel om onze theoretische ontdekkingen in materiaal te realiseren.

Volgens de Duitse techniekfilosoof Günther Anders brengt dezelfde techniek ons tot prometheïsche schaamte. De mens is niet langer trots op zijn techniek, maar ervaart de onmogelijkheid van zijn biologie om de technologisch revolutie bij te benen. Waar het vroeger de techniek was die faalde is het steeds vaker de mens die gebruik moet maken van het technologische ondersteuningen, bijvoorbeeld het 'Wachtwoord vergeten?' hulpmiddel. De mens voelt zich grootmoeders kast in een high-tech omgeving. In Die Antiquiertheit des Meschen beschrijft Anders over de hernieuwde relatie tussen mens en techniek. Hij beschrijft hoe een vriend van hem wordt geïntimideerd door allerhande grootste techniek die te zien is op de wereldtentoonstelling in Parijs: 'Tegenover de verfijndheid en precisie van de technische apparatuur ervoer hij zichzelf als onbeholpen, lummelig, schepselmatig onnauwkeurig. De technische apparaten ervoer hij als superieur, als behorend tot een hogere zijns-klasse.'1


Ivo

1Günther Anders, 'Die Antiquiertheit des Meschen'

1 opmerking:

  1. Hi Ivo van den Elzen,

    Door het lezenvan een artikel van Belgisch schrijver Johan Sanctorum,
    stuitte ik op dit woord met jouw artikel.
    Je schrijft helder en begrijpelijk, ook wel 'leuk'genoemd.
    Daarna, voor wat het waard is, heb ik nog een stukje op jouw FB pagina bekeken. Het deed mij goed.

    https://www.facebook.com/notes/johan-sanctorum/wenen-in-de-winter-bedenkingen-bij-een-gedoofde-houtkachel/10154023002442616?notif_t=close_friend_activity&notif_id=1476703199057446

    Vriendelijke groet,

    Frans Peter Kuijl
    PRESIDIO Films---De Verhalen
    https://www.youtube.com/watch?v=vmxT-QhIv70

    BeantwoordenVerwijderen