CODE ROOD met Thijs Jaeger

 

Kennisexplosie

De mens lijkt erg gewend te zijn aan de relatie die ze met de theorie heeft. Als een imperialistische kolonisator verzamelt ze eeuwenlang kennis voor het eigen gewin. Ze heerst over kennis en zet het in wanneer het haar uitkomt.

Opvallend is het dat de theorie zich steeds zelfstandiger gaat opereren. De theorie zit in het stadium dat ze voor het eerst op kamers gaat, maar het is de mensheid die de stofgraad van de vloerbedekking nog op orde houdt. Ergens daar in dit studentenkamertijdperk is het ook de eerste keer dat kennis zijn evenknie tegen het lijf loopt. Een exponentieel proces tot gevolg.

­Kennisexplosies zijn van metafysische aard, toch zijn ze waar te nemen op ooghoogte. Het zijn de algoritmes op de beursvloer. Ze halen je zonder handjes aan het stuur met 200 in op de snelweg. Of je kijkt rechtsonder op je beeldscherm, als AVG AntiVirus Free een Trojan Horse heeft ontm­askerd. We kunnen ons nederig opstellen en uit oprechte interesse de vraag stellen:

Kennis, waar gaan we heen?

Ivo

Cyclo

Script

Nou, ik was bezig met het versturen van een hoog aantal persoonlijke uitnodigen voor een lokaal feest via FB. Plots werd ik verhinderd om nog meer uitnodigingen te versturen. De op maat geschreven uitnodigingen die ik naar zo een tachtig mensen had verstuurd werden gezien als het werk van een spambot. Voor het eerst in mijn leven werden mijn acties gezien als de bewegingen van een script. Een evenement dat tot filosofische bezinning aan zet. 

Ik stond tegenover een script dat mij als script herkende. De lieve jongen met de baard tegenover het altijd aanwezige, doch verrassend verborgen script. Ik wil niet in romantische clichés vervallen, maar dit was nogal een samenkomen. Ik viel voor het zelfvertrouwen en de directheid die het uitstraalde. Dit script liet zich niet karakteriseren als gevolg van menselijk handelen. Het kon fier zelfstandig opereren. En het gedroeg zich daarin allerminst onderdanig. In de korte tijdspanne van onze relatie vroeg het plots om mijn 'mens zijn' te bewijzen. Nogal een oproep. Je kan deze stap interpreteren als een poging om mij als mens te onderwerpen. Vanuit de rivier van emotie zag ik het als het gedrag van een verlichte vrijheidsstrijder. In elk geval het ultieme bewijs dat scripts en mensen zich op hetzelfde vlak bewegen. De voorbode van veel meer van dit soort buiten-menselijke relaties

Ivo

Prometheïsche schaamte

Vandaag gaan we op bezoek bij de Griekse God Prometheus. Hij gaf zijn broeder Epimetheus de nobele taak om de eigenschappen te verdelen aan de soorten op aarde. Epimetheus was hier nogal gortig mee want toen hij bij de mens aan kwam had hij alle goede eigenschappen al verdeeld. Prometheus, die het niet zo had met de decadente Goden van Olympus, besloot hierop het vuur te stelen en aan de mens te geven. De slome, slappe mens kreeg zo een unieke eigenschap. Met het vuur is ze in staat om zich warm te houden, de natuur aan zich te onderwerpen en zelfs oorlogen tegen soortgenoten te voeren. Met het vuur heeft de mens de macht gekregen over de techniek. Met de fakkel van Prometheus in zijn hand staat de mens met trots in de wereld. De mens en zijn techniek als een innig duo.

De God Prometheus legt de vinger op een beslissend moment in de evolutie. We zijn niet langer afhankelijk van brute spierkracht om materie te vervormen. Via de techniek kan de mens de wereld naar zijn hand zetten zonder daarbij te veel moeite te leveren. De techniek werkt zo als middel om onze theoretische ontdekkingen in materiaal te realiseren.

Volgens de Duitse techniekfilosoof Günther Anders brengt dezelfde techniek ons tot prometheïsche schaamte. De mens is niet langer trots op zijn techniek, maar ervaart de onmogelijkheid van zijn biologie om de technologisch revolutie bij te benen. Waar het vroeger de techniek was die faalde is het steeds vaker de mens die gebruik moet maken van het technologische ondersteuningen, bijvoorbeeld het 'Wachtwoord vergeten?' hulpmiddel. De mens voelt zich grootmoeders kast in een high-tech omgeving. In Die Antiquiertheit des Meschen beschrijft Anders over de hernieuwde relatie tussen mens en techniek. Hij beschrijft hoe een vriend van hem wordt geïntimideerd door allerhande grootste techniek die te zien is op de wereldtentoonstelling in Parijs: 'Tegenover de verfijndheid en precisie van de technische apparatuur ervoer hij zichzelf als onbeholpen, lummelig, schepselmatig onnauwkeurig. De technische apparaten ervoer hij als superieur, als behorend tot een hogere zijns-klasse.'¹


Ivo

¹Günther Anders, 'Die Antiquiertheit des Meschen'

Maastricht University - School of Business and Economics

 

Marres Currents #3: sightseeing

Foto's allen (c) Gert Jan van Rooij